Caltagirone i Agrigento – co zobaczyć w sercu starożytnych świątyń i sycylijskiej ceramiki?

Kiedy zbliżasz się do Agrigento, robi się cieplej, powietrze nabiera ciężaru słońca, a przed oczami zaczynają pojawiać się wzgórza porośnięte oliwkami i enigmą greckiej przeszłości. To właśnie tu, na piaskowym skraju Morza Śródziemnego, znajdziesz ślady wielkiej cywilizacji połączonej z życiem małych miasteczek.

Agrigento – co zobaczyć w mieście?

Wyruszając ulicą Via Atenea w stronę starego miasta, czujesz powiew historii – także poza wielkimi ruinami. Urokliwe kawiarnie, barokowe kościoły, wąskie uliczki wypełnione zapachem kawy i świeżych migdałów – to wszystko w „nowym” Agrigento.

Prawdziwa magia rzeczywiście zaczyna się, gdy przechodzisz na stronę wzgórza, na którym rozciąga się słynna Dolina Świątyń (wł. Valle dei Templi).

Dolina Świątyń w Agrigento – co warto wiedzieć przed zwiedzaniem? 

Dolina Świątyń (Valle dei Templi) to największy park archeologiczny na Sycylii i jedno z najważniejszych miejsc wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Leży nieopodal miasteczka Agrigento i zachwyca doskonale zachowanymi świątyniami z V–VI wieku p.n.e. – śladami potęgi starożytnej Grecji na włoskiej ziemi.

Źródło: Google Maps

Dolina Świątyń w Agrigento – godziny otwarcia i bilety (2025) 

Park Archeologiczny i Krajobrazowy Doliny Świątyń jest otwarty codziennie przez cały rok. 

Godziny otwarcia:

• 8:30–20:00 (ostatnie wejście o 19:00).

• Od 8 lipca do 21 września – wydłużone godziny:

  • pon.–pt. 8:30–23:00,

  • weekendy i święta 8:30–24:00.

Ceny biletów (2025):

• bilet normalny: 17 euro,

• audioprzewodnik: 5 euro,

• wejście darmowe: w pierwszą niedzielę każdego miesiąca

💡 Wskazówka: bilety najlepiej kupić online.

Audioprzewodnik po Dolinie Świątyń

Audioguida to rozwiązanie dla tych, którzy chcą zwiedzać samodzielnie, ale z pełnym kontekstem historycznym.

• Cena: 5 euro,

• Czas trwania: ok. 3 godziny,

• Dostępne języki: włoski, angielski, francuski, niemiecki, hiszpański, chiński,

• Punkt odbioru: przy kasie Świątyni Junony (Tempio di Giunone),

• Depozyt: dokument tożsamości lub prawo jazdy.

Co zobaczyć w Dolinie Świątyń?

Największe wrażenie robią monumentalne ruiny antycznych świątyń, które wznoszą się pośród sycylijskich wzgórz i gajów oliwnych.

Najważniejsze zabytki:

• Świątynia Konkordii – najlepiej zachowana i najbardziej imponująca,

• Świątynia Junony – z malowniczym widokiem na morze,

• Świątynia Heraklesa – najstarsza w kompleksie, z ośmioma kolumnami,

• Świątynia Zeusa Olimpijskiego – monumentalna, choć nigdy nieukończona.

Warto też odwiedzić Ogród Kolymbetra, czyli zieloną oazę pełną cytrusów i figowców, czynną codziennie z sezonowo zmienianymi godzinami otwarcia (latem do 20:00).

Trasy zwiedzania – którędy wejść?

Park ma dwa główne wejścia:

• Tempio di Giunone (wschodnie) – rekomendowane, trasa logiczna i mniej męcząca,

• Porta V (zachodnie) – blisko Świątyni Zeusa.

Dostępne są dwa warianty spaceru:

• Trasa długa: od wejścia Junony do wyjścia Porta V,

• Trasa krótka: od Junony do Konkordii i powrót do punktu startowego.

💡 Mapa Doliny Świątyń w Agrigento, najważniejsze punkty i wiele przydatnych informacji znajduje się pod tym linkiem. 

Jak dojechać do Doliny Świątyń?

Z Palermo:

• Autobusy Sal Trasporti – ok. 2 godziny jazdy, bilet 9–10 euro.

• Samochodem – trasa SS189 lub 640, ok. 1,5 godziny, 130 km.

Z Katanii:

• Autobusy SAIS Trasporti – ok. 2,5 godziny, koszt 13–18 euro.

• Samochodem – autostrada E45 i SS640 przez Caltanissettę (ok. 2 godziny).

Z Agrigento:

• Autobusy miejskie (linie 1, 2, 2/, 3/) z Piazzale Rosselli lub Piazza Marconi.

🚗 Parking: przy wejściu do parku – 5 euro dziennie.

Dostępność dla osób z niepełnosprawnościami

Dolina Świątyń udostępnia dwa elektryczne wózki inwalidzkie, które można zarezerwować bezpłatnie, do dnia poprzedzającego wizytę. Dzięki temu cały teren jest dostępny również dla osób o ograniczonej mobilności.

Gdzie zjeść i gdzie spać w Agrigento?

Na terenie parku znajduje się kawiarnia, lodziarnia, punkt z kanapkami i innymi przekąskami. Ceny jednak są dość wygórowane, a jakość – średnia. Warto zabrać ze sobą butelkę wody, a na posiłek udać się do miasteczka Agrigento. 

Zajrzyj np. do trattorii w starym mieście – polecam np. „Osteria dei Templi” przy Via Panoramica, gdzie spróbujesz caponaty i świeżych owoców morza z lampką wina Nero d’Avola. Warto zamówić „pasta alla norma” albo grillowane sardele – jak to na Sycylii.

Uwaga: w szczycie sezonu napoje mogą być droższe niż w głębi miasta. Wieczorem knajpki na Piazza Mercato tętnią życiem – idealne miejsce na gelato i rozmowę z lokalnymi.

Na nocleg najlepiej wybrać B&B w historycznym centrum (65–90 euro), choć samo zwiedzenia miasta i Doliny Świątyń nie zajmie Ci dłużej, niż 5 godzin – możesz to zatem potraktować jako jednodniową wycieczkę ze swojej bazy wypadowej.

W zależności od pory roku, możesz też udać się na plażę w poszukiwaniu orzeźwienia.

Scala dei Turchi – białe schody do turkusowego morza

Oddalona zaledwie 15 km od Agrigento, w stronę Realmonte, znajduje się jedna z najbardziej niezwykłych plaż Sycylii — Scala dei Turchi, czyli „schody Turków”. Wrażenie robi białe, marmurowe zbocze klifu, które opada stopniami w stronę lazurowej wody.

Jak dojechać do schodów tureckich na Sycylii?

Z Agrigento kieruj się na wybrzeże, do Realmonte drogą SP 68 — oznakowanie „Scala dei Turchi” prowadzi wprost do parkingów przy plaży. Mapa pokazuje też punkty widokowe — warto zatrzymać się na chwilę i spojrzeć na scenografię z góry.

Scala dei Turchi – bilety i parking

Wejście na klif wymaga biletu „pass” – koszt około 5 € za osobę (wyłączone dzieci i mieszkańcy). Jeśli chodzi o parking, dostępne są płatne miejsca na licznych parkingach przy głównej drodze. Ceny w 2025 roku wahają się: od ~5 € za kilka godzin do 15-35 € za dobę w szczycie sezonu.

Wskazówka: postaraj się przyjechać wcześnie rano – parking zapełnia się bardzo szybko, szczególnie w pełnym słońcu.

Droga pomarańczy – z Agrigento do Sciacca

W drodze z Agrigento do Sciaccii czeka kolejna atrakcja – mniej oczywista niż świątynie i plaże, ale równie sycylijska. Jak być może wiesz, Sycylia słynie z jednych z najpyszniejszych pomarańczy na świecie. To właśnie tutaj, w rejonie Ribera, dojrzewają owoce o intensywnie słodkim smaku i zapachu słońca, chronione oznaczeniem DOP – Arancia di Ribera.

Już kilka kilometrów za Agrigento krajobraz zmienia się niepostrzeżenie: doliny stają się łagodniejsze, a zbocza wzgórz porastają gaje pomarańczowe i cytrynowe. W sezonie zimowym, od listopada do marca, droga SS115 zamienia się w bajkowy szlak pomarańczy – soczyste owoce wiszą nisko nad ziemią, a przydrożne stoiska kuszą świeżo wyciskanym sokiem i słoikami konfitur. Wiosną pola wypełnia zapach fiori d’arancio, delikatnych białych kwiatów cytrusów, które kwitną w upale i pachną jak cały południowy świat.

Warto zatrzymać się na chwilę w Ribera – niewielkim, gościnnym miasteczku, które z dumą nazywa się „miastem pomarańczy”. W centrum znajdziesz lokalne sklepy z produktami z cytrusów, a w pobliskich gajach organizowane są degustacje i wizyty u rolników. Jeśli podróżujesz samochodem, zrób przerwę przy jednym z licznych punktów widokowych na trasie – panorama wzgórz z morzem w tle i zapachem pomarańczowych kwiatów to widok, którego się nie zapomina.

Sciacca – mniej znana perełka wybrzeża

Niedaleko Agrigento znajduje się także urokliwe miasteczko Sciacca – idealne na popołudniowy wypad. Kolorowe domy, świeża bryza od morza i historia sięgająca czasów fenickich. Warto tu pojechać, by doświadczyć innej atmosfery Sycylii – mniej turystycznej, bardziej autentycznej, ale i... artystycznej.

Co urzekło mnie w Sciacca najbardziej? 

Od początku planowania naszej objazdówki po wybrzeżu południowym i zachodnim, miasto Sciacca było na mojej liście. Sądziłam jednak, że wstąpimy na pranzo, zrobimy spacer i pojedziemy dalej, do Marsali. Nic z tych rzeczy! Już po kilku chwilach szukałam noclegu na booking.

Sciacca to zdecydowanie największe moje zaskoczenie na Sycylii. Tego po prostu się nie spodziewałam. Każda uliczka jest urzekająca. Każda brama, każde schody, każdy wazon czy donica z roślinami. Ulice są czyste, każdy detal – dopracowany. Widać tu rzemiosło i zamiłowanie do sycylijskiej, tradycyjnej sztuki. 

Zapytałam naszego Hosta, w miejscu, w którym się zatrzymaliśmy, dlaczego o Sciacca nie piszą przewodniki?! Przecież to miejsce jest absolutnie obłędne. Kaskadowe zabudowania sprawiają, że z niemal każdego budynku rozpościera się widok na turkusowe morze i marinę. Gdzie nie spojrzysz, jest po prostu uroczo. A ludzie? To mnie zaskoczyło NAJBARDZIEJ!

Co zobaczyć w Sciaccie?

Warto przespacerować się po starym mieście: Via Calvario, z widokiem na port pełen kolorowych łodzi, a potem wdrapać się do Castello di Santa Margarita — skąd roztacza się panorama na wybrzeże i wschodzące słońce. Plaże wokół Sciacca są przyjemne – idealne na odpoczynek po dniu pełnym zwiedzania. Znany jest także Karnawał w Sciaccie – barwny, radosny, pełen rzeźb-machin i lokalnych słodyczy — to wydarzenie, które przyciąga gości z całej Sycylii.

Caltagirone – ceramiczne serce Sycylii

Na wschód od Agrigento, w prowincji Katania, czeka Caltagirone – miasto ceramiki i baroku. To tu narodziła się tradycja sycylijskich majolik. To miejsce, w którym możesz kupić ręcznie robione, znane na całym świecie ceramiczne wyroby – od przedmiotów użytecznych: lamp, talerzy, filiżanek czy waz, po typowo symboliczne i dekoracyjne, jak sycylijskie głowy (teste di moro) czy szyszki (pigna siciliana).

Caltagirone – co zobaczyć?

Największą atrakcją jest Scalinata di Santa Maria del Monte – 142 stopnie ozdobione ręcznie malowanymi kaflami. Każdy stopień to inny motyw – grecki, arabski lub barokowy. Wieczorem schody rozświetlają lampiony, a całość tworzy magiczny widok.

Warto odwiedzić Museo della Ceramica, by poznać historię tego rzemiosła, oraz Katedrę San Giuliano. Spacer po centrum to uczta dla oczu – każdy balkon, fontanna czy sklepik mają swój kolorowy charakter.

Caltagirone – gdzie zjeść?

Polecam „Il Locandiere” – niewielką trattorię na Piazza Umberto I, gdzie możesz spróbować makaronu z ricottą i pistacjami oraz słodkich cassatelle di ricotta. Wina tutaj są lokalne, a gościnność – typowo sycylijska.

Praktyczne informacje i trasa 

Jak dojechać do Agrigento z Palermo?

Odległość: ok. 130 kmCzas przejazdu: 1,5–2 godziny

🚗 Samochodem:Najwygodniejsza trasa to droga krajowa SS189. Droga jest malownicza, prowadzi przez górskie tereny i niewielkie miejscowości. Warto zaplanować postój w miasteczku Racalmuto – rodzinnym mieście pisarza Leonardo Sciascii.

🚌 Autobusem:

Bezpośrednie połączenia oferuje firma SAL Trasporti (Sal Autolinee).

• Czas przejazdu: ok. 2 godziny,

• Bilet: 9–10 euro,

• Odjazdy z Palermo Stazione Centrale, przyjazd na Piazzale Rosselli w Agrigento (tuż przy przystankach miejskich autobusów jadących do Doliny Świątyń).

🚆 Pociągiem:Bezpośredni pociąg Trenitalia, kursuje kilka razy dziennie.

• Czas: ok. 2 godziny,

• Cena: 9–12 euro,

• Stacja końcowa: Agrigento Centrale, skąd do Doliny Świątyń można dojechać autobusem miejskim (linie 1, 2, 2/, 3/) lub taksówką (ok. 10 minut).

Jak dojechać do Agrigento z Katanii?

• Odległość: ok. 165 kmCzas przejazdu: 2–2,5 godziny

🚗 Samochodem:Trasa prowadzi autostradą E45 do Caltanissetty, następnie drogą SS640 prosto do Agrigento. Droga jest w dobrym stanie, a po drodze można zatrzymać się w miejscowości Enna, z piękną panoramą Sycylii.

🚌 Autobusem:Połączenia obsługuje SAIS Trasporti.

• Czas: ok. 2,5 godziny,

• Cena: 13–18 euro,

• Odjazdy z Catania Stazione Centrale lub lotniska Fontanarossa,

• Przystanek końcowy: Piazzale Rosselli w Agrigento.

🚆 Pociągiem:Połączenia z przesiadką w Caltanissetcie.

• Czas: ok. 3 godziny,

• Bilety: 10–14 euro.

Jak dojechać do Doliny Świątyń z miasta Agrigento?

Z centrum Agrigento do Doliny Świątyń jest około 3 km.

• Autobusy miejskie: linie 1, 2, 2/, 3/ (odjazdy z Piazzale Rosselli lub Piazza Marconi),

• Taxi: 10–15 euro za kurs,

• Spacer: ok. 40 minut (w upale raczej odradzany).

• Odległość od Agrigento: ok. 130 kmCzas przejazdu: ok. 2 godziny

🚗 Samochodem: przez Caltanissettę i Gela, drogami SS640 i SS417.

🚌 Autobusem: bezpośrednich połączeń jest niewiele – lepiej dojechać do Caltanissetty i stamtąd wsiąść w lokalny autobus AST.

Kiedy najlepiej zwiedzać Dolinę Świątyń?

Dolinę Świątyń można odwiedzać przez cały rok:

• Wiosna (marzec–maj) – najpiękniejszy okres, kwitną migdałowce i gaje oliwne.

• Jesień (wrzesień–listopad) – ciepło, ale nie upalnie, idealne warunki do zwiedzania.

• Zima (grudzień–luty) – przyjemne 15–18°C, mniejszy ruch turystyczny.

• Lato (czerwiec–sierpień) – bardzo gorąco, szczególnie w Dolinie Świątyń, gdzie brakuje cienia, a kamienne ścieżki silnie się nagrzewają. Jeśli zwiedzasz latem, wybierz godziny poranne lub wieczorne.

💡 Wskazówka: wieczorne wejścia (letni harmonogram 8:30–23:00) pozwalają oglądać świątynie w złotym świetle zachodu słońca – to jedno z najpiękniejszych widowisk na Sycylii.

Jak dojechać do Sciacca z Agrigento?

Odległość: ok. 60 kmCzas przejazdu: 1–1,5 godziny

🚗 Samochodem: drogą SS115 w kierunku zachodnim,

🚌 Autobusem: linie Sal Trasporti – kilka kursów dziennie, bilety 6–8 euro.

Sciacca to uzdrowiskowe miasteczko nad morzem, znane z ceramiki i term. Idealne na jednodniową wycieczkę, także w miesiącach jesienno-zimowych

Jak dojechać do Caltagirone?

Odległość od Agrigento: ok. 130 km

Czas przejazdu: ok. 2 godziny

🚗 Samochodem: przez Caltanissettę i Gela, drogami SS640 i SS417.

🚌 Autobusem: bezpośrednich połączeń jest niewiele – lepiej dojechać do Caltanissetty i stamtąd wsiąść w lokalny autobus AST.