Nowości
Noto – kamienne miasto i sycylijska stolica baroku
W Noto w południowo-wschodniej części Sycylii byłam kilka razy, w różnych okresach w roku. To miasto pokazało mi dwa oblicza: pachnące szafranem i winem ulice wypełnione turystami z całego świata, snującymi się w gąszczu złotych zabytków w okresie letnim. Zimą natomiast, gdy miasto jest puste, a słońce krócej rozpieszcza promieniami, te potężne budynki wyrastające z brukowanych dróg zdawały się być ciężkie, przygniatające i zapomniane. Bez wątpienia Noto jest perłą barokowej architektury, wznoszącą się nad ruinami starego miasta, a także obowiązkową pozycją podczas zwiedzania tej części wyspy. Przygotowałam dla Ciebie moje przemyślenia i podsumowania dotyczące Noto: co zobaczyć, jak dostać się do miasta, gdzie zjeść i Ile czasu na zwiedzanie Noto potrzeba.
Sei pronto? Cominciamo!
Noto – idealne miasto zbudowane od nowa
Noto – opisane jako „giardino di pietra” (ogród z kamienia) przez Cesare Brandi i uważane za stolicę sycylijskiego baroku, to wspaniałe dziedzictwo artystyczne i historyczne, które zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W styczniu 1693 roku niszczycielskie trzęsienie ziemi niemal obróciło w pył pierwotne miasto Noto. Na początku w planach było odgruzowanie i odbudowa miasta, ale zniszczenia okazały się tak dotkliwe, że Noto postanowiono zbudować od początku. Nowa część miasta została założona w 1703 roku i wznosi się w dół rzeki od istniejącego wcześniej miasta. W odbudowę zaangażowani byli wybitni artyści i architekci, których zadaniem było stworzenie „idealnego miasta” w barokowym stylu.
Miasto złotem i miodem płynące
Większość zabytków w Noto powstała z tufu wulkanicznego – lekkiej, porowatej skały będącej połączeniem piasku i popiołu wulkanicznego z domieszką innych materiałów okruchowych. Ten surowiec ma żółtawe zabarwienie, co sprawia, że budynki oświetlone promieniami słońca przybierają miodowy kolor. Kontrast żółtego tufu z niebem sprawia, że Noto emanuje ciepłem i harmonią, tworząc niepowtarzalny krajobraz architektoniczny. To właśnie kolor i struktura tufu nadają miejscowym zabytkom niepowtarzalnego uroku. Charakterystyczne kopuły, zwieńczające wiele kościołów, podkreślają majestatyczność i elegancję tego stylu, nadając Noto zasłużone miano „sycylijskiej stolicy baroku".
Moje subiektywne wrażenia z Noto
Tak jak już napisałam na początku, miałam okazję kilkukrotnie spacerować po Noto i wydaje mi się, że to miasto ma dwa oblicza. Podczas sezonu wakacyjnego miasto to tętni życiem. Muśnięte blaskiem księżyca i ciepłych lamp budynki wyglądają lekko i łagodnie. Czujesz to ciepło wewnątrz siebie. Czujesz, jak otacza Cię sztuka i radość. To wszystko zwieńczone zapachami potraw, będących grecko-arabsko-sycylijską fuzją przypraw i smaków oraz gwarem rozweselonych po aperitivo ludzi, mówiących we wszystkich językach świata. Z takiego Noto nie chce się wyjeżdżać. W miesiącach zimowych natomiast te budynki stają się puste, zimniejsze, większe i cięższe. Niemal puste uliczki odbijają chłód kamiennych kolosów. Złoto już nie jest takie złote, a miodowy kolor budynków szarzeje. To miasto potrzebuje duszy i głosu. Potrzebuje ludzi. Inaczej sprawia wrażenie zapomnianego muzeum, w którym zgasły światła.
Co zobaczyć w Noto? Lista najważniejszych zabytków
Przygotowałam dla Ciebie listę najpopularniejszych i zarazem najbardziej godnych uwagi atrakcji w Noto.
Katedra św. Mikołaja – Cattedrale di San Nicolò
Katedra została odbudowana w XVIII wieku i zdobi się imponującą fasadą, dwiema dzwonnicami, a także efektownymi schodami prowadzącymi do Palazzo Ducezio – obecnego ratusza miejskiego.
🗺️Jak się tam dostać: Na Piazza del Municipio, przy głównej ulicy Corso Vittorio Emanuele, 1,5 km od dworca kolejowego, 750 m od terminalu autobusowego.
⌚Godziny otwarcia: Codziennie od 9:00 do 13:00 i od 15:00 do 20:00.
💲Cena biletu: Bezpłatny
Pałac Nicolaci – Palazzo Nicolaci
Pałac w barokowym stylu z około 90 pokojami, pochodzi z pierwszych dekad XVIII wieku, choć prace nad nim trwały do 1765 roku. Budynek powstał jako miejska rezydencja arystokratyczna rodziny Nicolaci, która zachowała własność jednego skrzydła, a drugie przekazane zostało gminie Noto. Pałac zdobi kilka wspaniałych balkonów otoczonych zakrzywionymi kratami. Wśród postaci w dekoracjach znajdują się syreny, sfinksy, hipogryfy, skrzydlate konie i wiele innych, nadając budynkowy nieco egzotycznego charakteru. Jednocześnie stanowią dowód głębokiego wpływu innych kultur. W jednym skrzydle budynku mieści się Biblioteka Miejska, założona przez ratusz w 1817 roku. Dziś można zwiedzać tylko dziewięć salonów na głównym piętrze, doskonale wyposażonych w XIX-wieczne meble z największych europejskich miast. Każdy pokój jest urządzony w sposób sugerujący działalność, która ożywiała te przestrzenie do ostatnich lat XX wieku.
🗺️Dojazd: znajduje się nieopodal katedry, przy bocznej ulicy – Via Corrado Nicolaci, prostopadle do głównej Corso Vittorio Emanuele.
⌚Godziny otwarcia: codziennie od 10:00 do 20:00 i od 21:15 do 23:00
💲Cena biletu: 4,00 € pełna cena, 2,00 € ulgowy dla grup co najmniej 25 osób, bezpłatny dla studentów i osób im towarzyszących
Muzeum – Palazzo Landolina (Museo Civico)
Muzeum znajduje się na terenie parku Villa Landolina i jest bogate w eksponaty historyczne i archeologiczne. Budynek muzeum jest bardziej nowoczesny, niż większość zabytków. Zostało otwarte w 1988 roku i składa się z dwóch poziomów, na których wystawy podzielone są na cztery sektory. Najbardziej fascynujące są z pewnością archeologiczna, która gromadzi artefakty znalezione podczas wykopalisk w starożytnym miejscu Noto i starożytnej greckiej cytadeli Eloro. W muzeum znajduje się również galeria sztuki współczesnej.
🗺️Dojazd: 170 m od Piazza del Municipio, na Corso Vittorio Emanuele.
⌚Godziny otwarcia: od wtorku do soboty w godz. 9-18; w niedziele i święta w godz. 9-13;
💲Cena biletu: 8,00 €; ulgowy 4,00 €; mieszkańcy prowincji: 1,00 €
Pałac Ducezio
Palazzo Ducezio znajduje się w pobliżu katedry w Noto, z którą tworzy serce miasta. Pałac, w którym mieści się ratusz, został zbudowany między XVIII a XIX wiekiem i poświęcony słynnemu kondotierowi Ducezio, który sprzeciwiał się greckiej dominacji. Wewnątrz główną atrakcją jest hol recepcyjny. Urok freskowanego dachu, przedstawiającego bohatera w akcie wskazywania miejsca, na którym miała zostać zbudowana jego ojczyzna, oraz doskonała akustyka, która zdradza jego rolę jako ówczesnego teatru, są wzmocnione przez umiejętne wykorzystanie dużych luster. Te, dzięki grze iluzji, sprawiają, że sala wydaje się mieć niekończące się galerie.
🗺️ Jak się tam dostać: pałac znajduje się naprzeciw Katedry św. Mikołaja, nie sposób przejść obojętnie.
⌚Godziny otwarcia: od 10:00 do 13:30 - od 15:00 do 18:00
💲Cena biletu: 2,00 €
Kościół San Carlo al Corso
Kościół San Carlo al Corso charakteryzujący się barokową fasadą, zgodną ze stylem miasta, posiada nawę główną i dwie nawy boczne z marmurowym ołtarzem pośrodku. Dzwonnicę można zwiedzać, pod warunkiem że nie ma się problemów ze wspinaczką po spiralnych schodach, które prowadzą na pierwszy taras. Kolejne schody prowadzą na ostatni taras, gdzie znajduje się dzwonnica kościelna i jej trzy dzwony, które dzwonią w regulowanych odstępach czasu. Stąd roztacza się wspaniały widok na katedrę, która staje się czarująca o zachodzie słońca.
🗺️ Jak się tam dostać: Zdecydowanie pieszo, biorąc pod uwagę bliskość katedry, Palazzo Ducezio i innych atrakcji. Można do niego łatwo dotrzeć w około 10 minut z dowolnego miejsca w historycznym centrum.
⌚ Godziny otwarcia: od 8 rano do zachodu słońca
💲Cena biletu: wstęp do kościoła jest bezpłatny, wejście na dzwonnicę kosztuje 2,00 €.
Kościół św. Dominika – Chiesa di San Domenico
Kościół św. Dominika, znany również jako Chiesa di San Domenico, stanowi niezwykłe świadectwo historii i kultury Noto. Jego początki sięgają czasów, gdy dominikanie z Noto Antica, zmuszeni do opuszczenia zniszczonego przez trzęsienie ziemi klasztoru, postanowili odbudować swoją wspólnotę w nowym miejscu. Fasada tego sakralnego miejsca zachwyca swoją architekturą, składającą się z dwóch kondygnacji – doryckiej na dole i jońskiej na górze. Centralna część fasady wyróżnia się swoim wypukłym kształtem, nadając kościołowi charakterystyczny wygląd. Warto zauważyć, że nie tylko sama świątynia, ale również dawne budynki klasztorne przeszły znaczące przeobrażenia. Obecnie pełnią one funkcję szkoły, kontynuując jednocześnie tradycję edukacji i duchowego dziedzictwa, które dominikanie przynieśli do tego malowniczego zakątka Sycylii. Kościół św. Dominika w Noto stanowi nie tylko miejsce modlitwy, lecz także zżyte z nim budynki są świadkami ciągłego przemiany i adaptacji w trosce o zachowanie historycznej spuścizny.
🗺️Jak się tam dostać: przyjemny spacer wzdłuż głównej ulicy Corso Vittorio Emanuele do Piazza XVI Maggio
⌚Godziny otwarcia: Od 5:00 do 22:00
💲Koszt biletu: bezpłatny
Brama Królewska – Porta Reale di Noto
Porta Reale to symbol wjazdu do miasta Noto, znajdujący się na Corso Vittorio Emanuele. Została zbudowana w 1838 roku na wieść o przybyciu króla Ferdynanda II Burbona, słynnego króla Obojga Sycylii. Projektantem dzieła był neapolitańczyk Angelini.
🗺️Jak się tam dostać: przyjemny spacer wzdłuż głównej ulicy Corso Vittorio Emanuele
⌚Godziny otwarcia: zawsze dostępne
💲Koszt biletu: bezpłatny
Na styku historii i sztuki współczesnej – kolorowe schody w Noto
Nierówne ukształtowanie terenu sprawia, że większość bocznych ulic wznosi się nad główną. Skutkiem tego powstały w wielu miejscach schody, prowadzące do mieszkalnych części miasta. Noto stało się nie tylko sycylijską stolicą baroku, ale także miejscem, w którym obecna jest współczesna sztuka. Te kolory pięknie urozmaicają jednolity krajobraz miasta.
Starożytne miasto Noto
Noto Antica to starożytne miasto Noto, które zostało zniszczone podczas trzęsienia ziemi w 1693 roku, co spowodowało, że jego mieszkańcy przenieśli się około 12 km dalej w dół doliny. Tutaj, do zwiedzania w pełnej szacunku ciszy, znajdują się pozostałości kilku dużych budowli, w tym zamku, podczas gdy inne budynki, takie jak kościół Santa Maria della Provvidenza, są nadal nienaruszone. Projekt, w którym współpracują uniwersytety w Katanii, Palermo, stara się przywrócić wartość temu obszarowi, zaczynając od uatrakcyjnienia tego obszaru dla odwiedzających.
🗺️Jak się tam dostać: do Noto Antica nie dociera żaden transport publiczny. Koniecznie trzeba mieć samochód, aby pokonać 14 km drogi SP287 na północ (około 20 minut), która oddziela „nowe Noto” od starego. >> Link do mapy
⌚Godziny otwarcia: zawsze dostępne
💲Cena biletu: bezpłatny
Pustelnia Świętego Konrada – Eremo di San Corrado Fuori le Mura
San Corrado Confalonieri da Piacenza jest patronem miasta Noto, a jego kult jest nadal głęboko odczuwany przez społeczność. Pustelnia mu poświęcona znajduje się poza miastem i została zbudowana w miejscu, w którym patron miasta mieszkał w latach 1322-1351. Obejmuje ona jaskinie, w których święty i jego bracia gromadzili się na modlitwie i/lub znajdowali schronienie. Imponująca i fascynująca świątynia z XIX wieku strzeże obecnie jego śladów, które stały się obiektem kultu wielu mieszkańców Noto. Wewnątrz obowiązuje absolutna cisza.
🗺️Jak się tam dostać: Pustelnia znajduje się około 7 km poza murami i możesz do niej dotrzeć schodami w dół z miasta Noto lub samochodem: w tym przypadku zajmuje to około 11 minut. >>Sprawdź na mapie
⌚Godziny otwarcia: od 7 rano do zachodu słońca
💲Cena biletu: bezpłatny
Rezerwat przyrody Vendicari – skaliste brzegi i plaża w Noto
Rezerwat Przyrody Vendicari to dziewiczy odcinek wybrzeża, położony w niewielkiej odległości od miasta Noto. Znalezienie wejścia do rezerwatu nie jest trudne, biorąc pod uwagę obecność znaków, a po opuszczeniu samochodu należy poruszać się wzdłuż ścieżek, napotykając wspaniałe plaże i kilka stawów, które są domem dla wielu chronionych gatunków. Ponadto na terenie rezerwatu można odwiedzić ruiny Torre Sveva, starożytne ruiny greckiego miasta Eloro i Antica Tonnara, prawdziwy kawałek historii, w którym do 1945 r. działali rybacy poławiający tuńczyka błękitnopłetwego. Odwiedzający mogą wybierać spośród kilku tras. Na terenie rezerwatu znajduje się plaża Calamosche. Rezerwat może być przystankiem podczas szerszej jednodniowej wycieczki do Vendicari, Marzamemi i Noto.
🗺️Jak się tam dostać: Rezerwat ma pięć wejść, z których każde prowadzi do innych atrakcji. Wejście Eloro, wejście na plażę Marianelli, wejście Vendicari, wejście Calamosche, wejście Cittadella dei Maccari.
⌚Godziny otwarcia: od 8:00 do 19:00
💲Cena biletu: bezpłatny
Plaże w Noto – lista dzikich i komercyjnych plaż
Choć Noto nie leży nad samym morzem, administracyjnie przynależy do miasta pas nadmorski z kilkoma plażami: skalistymi, jak np. plaża Calamosche, ale też piaszczystymi. Turkusowy kolor krystalicznie czystej wody w połączeniu z wapiennymi skałami czy jasnożółtym piaskiem sprawiają, że po wizycie w mieście, możesz zrelaksować się w egzotycznym raju i orzeźwić się przyjemną kąpielą. Poniżej przygotowałam listę plaż wraz z linkami do lokalizacji na mapie.
Dzikie plaże:
Miejskie plaże w Noto z barami, piaskiem, leżakami, promenadą – słowem: ucywilizowane:
Ile czasu na zwiedzanie Noto należy przeznaczyć?
Noto to niewielka miejscowość, na którą wystarczy przeznaczyć jeden dzień. Większość zabytków leży blisko siebie, zatem spacer główną ulicą – Corso Vittorio Emanuele – pozwoli Ci na zobaczenie głównych atrakcji. Bardzo często Noto jest odwiedzane w połączeniu z Syrakuzami i Ortigią podczas jednodniowych wycieczek z Katanii. W takim przypadku polecam zarezerwowanie wycieczki z przewodnikiem z wliczonym transferem, co pozwoli Ci cieszyć się wszystkim, co najlepsze w tych trzech miejscach. Możesz też zaplanować podróż samodzielnie, jeśli dysponujesz samochodem. Wówczas warto zacząć od Pustelni św. Konrada, przespacerować się po „Nowym Noto”, a następnie pojechać do Noto Antica lub do Rezerwatu przyrody Vendicari.
Plan podróży po „nowym” Noto i kulinarne polecajki
Co zobaczyć w Noto w jeden dzień? Spójrz na ten przykładowy plan zwiedzania:
Zacznij od Palazzo Nicolaci, starożytnej rezydencji książąt Noto z fasadą, która jest co najmniej imponująca. Idąc w dół Via Nicolaci, znajdziesz się nieopodal eleganckiego kościoła San Carlo i jego pięknej dzwonnicy, z której można zobaczyć katedrę w Noto, kolejny przystanek na trasie.
Pobliska restauracja Anche gli Angeli może być dobrym pomysłem na lunch, biorąc pod uwagę bliskość następnego przystanku na trasie: Palazzo Ducezio, siedziby ratusza. Nie można przegapić tak zwanej „sali luster”, która dzięki umiejętnej grze iluzji wydaje się nie mieć końca i jest ogromna. Po zakończeniu wizyty, poruszając się wzdłuż Corso Vittorio Emanuele, wkrótce dotrzesz do Museo Civico, gdzie przechowywane są różnorodne znaleziska archeologiczne, w tym te z pobliskiego greckiego miasta Eloro.
Zawsze patrząc w prawo, w kierunku Villa Comunale, można z daleka dostrzec Porta Reale (Bramę Królewską), zbudowaną z okazji wizyty Fryderyka II w mieście. W pobliżu pomnika znajduje się klasyczne sycylijskie bistro o nazwie „Porta Reale Bistrot Siciliano”, w którym możesz skosztować wszystkich sycylijskich specjałów gastronomicznych, w tym deserów.
Tutaj znajdziesz link do przykładowej trasy wraz z zaznaczeniem miejskiego parkingu. A poniżej zamieszczam mapę trasy „rozszerzonej", dzięki której zobaczysz również boczne uliczki, jeszcze więcej kościołów oraz „kolorowe schody" w Noto.
Jak dojechać do Noto z Katanii?
Samochodem: Z Katanii udaj się na autostradę E45/A18 w kierunku Noto. Cała trasa liczy 92,7 km i zajmuje około 1 godziny.
Autokarem: autokar linii Interbus odjeżdża z Piazza Borsellino, z lotniska Fontanarosa oraz z dworca autobusowego w pobliżu dworca głównego Catania Centrale > mapa <. Koszt blietu wynosi około 9 euro. Autokary odjeżdżają mniej więcej co godzinę. Rozkłady znajdziesz w aplikacji Omio.
Pociągiem: możesz także zdecydować się na pociąg, ale uwzględnij wówczas dłuższy czas podróży (ponad 2h) i 1 przesiadkę w Syrakuzach. Koszt biletu wynosi około 10-11 euro. Bilety i rozkłady znajdziesz na stronie i w aplikacji Trenitalia.
Jak dojechać do Noto z Syrakuz?
Samochodem: drogą A18/E45 lub A18/E45 i SS115. Do przejechania jest około 36-38 kilometrów, a czas dojazdu to około 35-40 minut w zależności od warunków na drodze.
Pociągiem: pociąg z dworca głównego w Syrakuzach do Noto jedzie bezpośrednio, Trasa zajmuje około 35 minut, a bilet kosztuje w tej chwili 4,80 euro.
A w tym artykule znajdziesz wskazówki dotyczące parkingów i parkowania oraz listę przydatnych aplikacji podczas podróży po Sycylii!
Poznaj też inne nieoczywiste miejsca we wschodniej Sycylii, takie jak Aci Castello i normański zamek czy Aci Trezza i Riwierę Cyklopów.
Buon viaggio!
~ Natalia
Brakuje Ci jakichś informacji?
A może masz uwagi lub chcesz o coś jeszcze zapytać?
Napisz do mnie!
Artykuły z tej kategorii
Ten Blog o Sycylii staje się najlepszym przewodnikiem po Sycylii online. Tworzę go dla Ciebie, by Twoje wakacje we Włoszech były niezapomniane! Śledź ten przewodnik i bądź na bieżąco! Przed nami jeszcze wiele wspólnych przygód.
Straniera na Sycylii
Twój wirtualny przewodnik 2.0
po włoskiej wyspie
Straniera.pl
Natalia Młynek
Via Livorno 150,
95021 Aci Castello
kontakt@straniera.pl